Хурамхаанай аймагай Угнаасай һууринда үхибүүдэй ёохорой фестиваль үнгэрөө. Түрүүшынхиеэ үнгэргэгдэһэн энэ хэмжээ ябуулгада Хурамхаанай аймагай хүдөө һуурингуудай һурагшад болон Баргажанай аймагай Баянголой, Хилганын дунда һургуулиин һурагшад, Улаан-Үдын Буряадай үндэһэтэнэй лицей-интернадай һурагшад хабаадаба.

Гааргын дунда һургуули «Мозаика малых городов и сел» гэһэн Елена, Геннадий Тимченко хоёрой байгуулһан нигүүлэсхы жасын эмхидхэһэн Бүхэроссиин харалганда «Хүүгэдэй ёохорой фестиваль - Буряадай соёл хүгжөөлгын арга» гэһэн проект бэлдэжэ илаһан байна. Бүхы Росси гүрэнүүдһээ 600 проектнүүд хабаадажа, 56-иинь илаһан бай­на. «Ага спортивная» гэһэн региональна ниитэ жасын гүйсэдхэхы хүтэлбэрилэгшэ, Гаарга нютагһаа уг гарбалтай Цыпылма Батуева энэ проект бэлдэжэ зохёогоо.

Цыпылма Борисовнагай тэмдэг- лэһээр, Буряад Улас дотор эгээл түрүүшынхиеэ үнгэргэгдэһэн энэ фестиваль амжалта туйлаһан проектын ашаар бүтэбэ гээшэ.

- Баргажанай голой - Угнаасай һуурин нангин шүтөөнэй газарта энэ наада эмхидхэһэмнай ехэ удха шанартай. Зуу гаран жэлэй саада тээ эртын Энэдхэгэй гүн ухаанай - ша­жанай һургаал шудалагша, бисалгал хэгшэ Соодой лама ерээдүйн дасанай һуури эндэ зааһан ха юм. Бага һуурингуудые хүгжөөжэ, үндэһэн арадуудай соёлой һүлдэ хамгаалха зорилготой энэ Тимченкын жасада ехэ баярые хүргэнэбди. Манай һургуули үсөөн һурагшадтай, гол харгыһаа холо оршодог, аймагай түб руу эмхидхэгдэһэн унаашье ябадаггүй. Манай нютагта иимэ удха шанартай хэмжээ үнгэргэхэдөө, манай үхибүүдэй хүгжэлтын арга бо­ломжо олгогдоно бшуу, - гэжэ Цыпылма Борисовна мэдүүлбэ.

Намарай хүйтэн үдэрнүүд Хурамхаанай аймагта эхилһэншье һаа, фестивалиин үнгэрһэн үдэр сэлмэг, дулаахан үдэр тудаа.

Фестиваль нээлгэнэй баярта Хурамхаанай аймагай хүтэлбэри- лэгшын социальна талаар орлогшо Борис Базаров хабаадагшадые амаршалаад, Буряад Уласай Соёлой яаманай сайд Тимур Цыбиковэй фестивальда эльгээһэн амаршалгын бэшэг дамжуулаа.

Үзэмжэ һайхан байгаалитай багахан Угнаасай нютагһаа урган гараһан суутай мэдээжэ зон тухай энэ үдэр дурсагдаа. Эндэһээ хоёр генералнууд: Даба Занданов, Антон Цыденов, Социалис Ажалай хоёр геройнууд: Чойпол Бадмаев, Цырен Юндунов, Буряадай арадай хоёр уран шүлэгшэд: Николай Дамдинов, Солбон Ангабаев, Россиин Федерациин арадай артист Михаил Елбонов, СССР-эй арадай багша Мария Гармаева, профессор Жамсаран Сажинов түрүүтэй олон эрдэмтэд болон бэлигтэй мэдээжэ зон гараһан байха юм.

Фестиваль бэлдэлгэдэ багашаг саг үгтэбэшье, эмхидхэгшэд ехэ удха шанартайгаар, оролдосотойгоор бэлдэһэн байба. Элдэб үнгэтэ зурамуудаар гоёогдоһон морид дээрэ буряад дэгэлтэй хүбүүхэд гүйлгэлдэжэ ерээд, эмээлһээ буум сасуугаа һурша ном барижа, һур харбагшадай хатар гүйсэдхэбэ.

Фестивальда хабаадагша хүүгэ- дэй бүлгэмүүд буряад һайхан хуб- саһа үмдэжэ, ёохор наада уран һайханаар гүйсэдхэбэ. Бүлгэм бүхэн өөһэдынгөө түхэл маяг бэлигтэй­гээр харуулжа шадаа, булта эдэбхитэйгээр хабаадаа. Тиимэһээ бултадаа шагналнуудта хүртөө. Юуб гэхэдэ, бүлгэм бүхэн дуу дуулалгаар, хатар гүйсэдхэлгөөр, уран һайханаар оёгдоһон хубсаһаараа шалгараа бшуу. Гэбэшье, эгээл ехэ альга ташалга, харагшадай дура Элһэн нютагай һурагшад эзэмдээ, тэдэнэр түрэл һайхан нютагайнгаа соло дуудаа. Уланхаанай үхибүүд ёохор нааданай ёһо гурим мэдэжэ, уран бэлигтэйгээр хатаржа шадаа. Сахали нютагай ород, буряад яһатан үхибүүд буряад ёохорто һуража, харагшадые хужарлуулаа. Барханайхид ёохор нааданда өөрынгөө онсо шэнжэ оруулжа, баргажан нютаг хэлэн дээрэ ёохорой дуу гүйсэдхэбэ.

Тиигэжэ эмхидхэгшэдэй байгуул- һан хоёр Гран-придэ Барханай дунда һургуули ба Хурамхаанай хүүгэдэй искусствын һургуули хүртэбэ.

Эгээл дуушад - Дэрээнэй һураг- шад, артистын бэлигтэйшүүл - аргадынхид, уран һайхан хубсаһатай - хилганынхид, харагшадай дура буляагшад - Баянголой һурагшад, уран хатаршад - уланхаанайхид, буряад заншалдаа үнэн сэхэ - Элһэнэй һурагшад, буряад арадай соёл хүгжөөгшэд - Сахалиин һурагшад, буряад соёл нэбтэрүүлэгшэд - Буряад Уласай 1-дэхи лицей-интернадай, газар нютагайнгаа соёлой һүлдэ хамгаалагшад - Гааргын дун­да һургуулиин ахалагша ангиин һурагшад, эдир бэлигтэйшүүл - Гааргын һургуулиин бага һурагшад гээд булта тэмдэглэгдээ.

Үхибүүдэй ёохор нааданай эгээл түрүүшын фестиваль гранд - ёохор нааданаар түгэсэбэ. Фестивалиин жюриин түрүүлэгшэ, «Байгал» театрай солист Алексей Раднаев мастер-класс харуулба. Бүхы хабаадагшад гараа барисалдан, Буряад ороной бүхы үндэһэн аймагуудай нютаг бүхэндэ гүйсэдхэдэг ёохор нааданай шэнжэ илгаа харуулжа, ёохор наадануудые гүйсэдхэбэ. Энэ ёохорто ганса үхибүүд бэшэ, мүн бүхы сугларһан зон хабаадажа, ёохор нааданай ёһотойл һайндэр үнгэржэ, Угнаасай нютагай дундаршагүй элшэ хүсэнһөө хүн бүхэн бэедээ шэнгээжэ, соёл заншалай эб нэгэдэлэй хүсэлдэ абтаба.

Энэ нютагта ажаһуудаг 70 наһа- тай Сэсэг Базарова фестивалиин наада анхаралтайгаар хаража, сэдьхэлээ хужарлуулба.

- Эндэхи газарта би бүхэли наһаараа ажаһуунаб, энээгүүр хони адуулһанби. Хониёо манаһан дайдамни! Ёохор гээшые хэдышье наададаг байгаабди. Би мүнөөдэр энэ hайхан ёохор наадан гээшэшье, үхи хүбүүдэй хубсаhан гээшэньшье гоё. Тиигээд Соодой ламынгаа заяаhан энэ дасанай хажууда ёохор наадажа, ехэ буяншье болобо гээшэ үхи хүбүүдтэ! Ехэ баярлажа, налайжа тарабабди. Гааргымни хүбүүд, басагад ехэ hайхан байба, баярлааб. Тэрэ моридоор харайлдажа ерэхэдэнь, гоё байгаа, уяржа, уйлаха дурамни хүрөө. Морин эрдэни гээшэмнай мандаа гоё, үхибүүднай моридоороо бэрхээр гүйлгэжэ ерээд, наадаяа эхилбэ! Барханай, Уланхаанай, Элhэнэй гээд булта гоёор наадаа, булта буряад хубсаhатай, хаража байхадам, сэдьхэлдэм гоё байба. Мүнөө сагта басагад, хүбүүд зүб харгыгаар ябажа, манаа баярлуулжа байнал даа! Энэ Цыпылма Борисовна, минии бүлэ басаган, Угнаасаа нютагтаа энэ фестиваль эхилбэ, багашуулай түлөө, нютагаа баярлуулба! Жэл бүхэндэ хойтын сагта багашуулаа ёохор хатарта hургажа, үшөө ню­тагаа баярлуулжа ябахань болтогой! Түрүүшын фестиваль яhала hайхан байгаа! Урданай сагта гурбан hүни унтангүй, ёохор наадаабди гэжэ минии эжы хэлэдэг һэн, - гэжэ Сэсэг Будаевна хубаалдаба.

Хурамхаанай аймагай захиргаанай эрдэм һуралсалай таһагай методист Лидия Дабаева аймагай газар дэбисхэр дээрэ ехэ удха шанартай хэмжээ ябуулга эмхидхэбэ гээшэ гэжэ онсолоо.

- Аймагай бүхы һургуулинуудай үхибүүдые, Баргажанай аймагай болон Улаан-Үдын урдаа хараха һургуулиин һурагшадые энэ фестиваль суглуулба гэжэ ехэ баяртайбди. Үхибүүд энэ нааданда хабаадаһандаа ехэ баяртай, бэлиг шадабарияа харуулаа, энэ һайхан газарһаа элшэ хүсэ абаа. Фестиваль нэгэдэлэй, эб нүхэсэлэй тэмдэг боложо эхилээ. Морин дээрэ гүйлгэлдэжэ ерэһэн хүбүүд буряад арадай һүлдэ хүсэн боложо үгөө. Удаадахи хэмжээндэ урдын ёохор болон мүнөө үеын ёохор наадан гээд хоёр шэглэлээр ха­ралга эмхидхэхэ хэрэгтэй, - гэжэ Лидия Гармаевна мэдээсэбэ.

Арзгун нютагай хүдөөгэй соёлой байшаниие даагша Елена Ибрагимова энэ фестивалиин үедэ өөрынгөө нэхэһэн хүүхэлдэйнүүдэй үзэмжэ дэлгээ.

- Манай нютаг баярлажа байна. Би Тамара Сангатовнатай хоюулаа гараараа нэхэнэбди. Түрүүшынхиеэ харалганда гараараа хэhэн юумэдээ харуулжа байһандаа баяртайб. Иимэ hайхан Угнаасай нютагта юумэн эхилээ хадаа урагшатай байхал гэжэ hананаб. Багашуул зөөлэн, сэдьхэлhээ хэгдэhэн юумэндэ ехэ дуратай байдаг. Ганса компьютерай саана бүхы сагаа hуужа байнгүй, гарайнгаа дүрсэ, фантази гээшэеэ хүдэлгэжэ hураг гэжэ hанагдана. Удаадахи фестивальда ёохор хатаржа байһан хүүгэдые болон буряад һэеы гэр нэхэхэ гэжэ һаналнабди, - гэжэ Елена Георгиевна хөөрэбэ.

Хүүгэдэй ёохор нааданай фестиваль амжалтатайгаар түгэсэбэ. Түрүүшын фестиваль грантын хү- сөөр бүтэбэ гээшэ. Саашадаа энэ хэмжээ ябуулга, үргэлжэлүүлгэ мүнгэн зөөриин асуудалһаа дулдыдаха. Гэхэтэй хамта, багахан тоонто нютагаа һэргээхэ, нэрэ һүлдыень үргэхэ гэһэн зорилго урдаа табиһан ниитэ ажал ябуулагша Цыпылма Батуевагай үүсхэл бүгэдэндэ жэшээ боломоор ха юм даа. Хүдөө нютагуудые һэргээлгэ иимэл ажаябуулгануудһаа эхилдэг ха юм,дуулгаха «Буряад Унэн».